UVA ve UVB Işınları Nedir?

UVA ve UVB Işınları Nedir?

UVA ve UVB ışınları, güneşten gelen UV ışınlarının iki ana türü olarak değerlendirilir. UVA ışınları, güneş ışıklarının yaklaşık olarak % 95’ ini oluşturmaktadır. UVA ışınları bulutlu günlerde dahi yeryüzüne ulaşarak cildin derin katmanlarına nüfuz etmektedir. Erken yaşlanmaya, kırışıklıklara ve lekelere de sebep olabilmektedir. Uzun süreli maruz kalındığı zaman cilt kanseri riskini arttırabildiği uzmanlar tarafından dile getirilmektedir.

UVB ışınları, güneş ışınlarının yaklaşık olarak % 5’ ini oluşturmaktadır. Bu ışınlar, cildin üst tabakasına yoğunlaşır. Güneş yanığına, kızarıklığa ve cilt kanserine yol açtığı söylenmektedir. Yaz aylarında ve güneşin en yüksekte konumlandığı saatlerde UVB ışınlarının daha yoğun olduğu bilinmektedir.

UVA Işınları Nedir? Cildimize Nasıl Zarar Verir?

UVA ışınları, güneş ışığının büyük bir kısmını oluşturmaktadır. UVA ışınları uzun dalga boyuna sahip ultraviyole ışınlar olarak da ifade edilebilir. Cildin derin katmanlarını etkileyebilir. UVA ışınlarının cilde zararları şu şekildedir:

• Fotoyaşlanma: Cildin elastin ve kolajen liflerine zarar verir. Böylelikle erken yaşlanmaya, kırışıklıklara ve ciltte sarkma durumlarının meydana gelmesine neden olabilir.
• Hiperpigmentasyon: Melanin üretimini arttırır. Güneş lekelerine ve cilt tonu eşitsizliğine sebep olur.
• Cilt kanseri: DNA’ ya zarar verir. Cilt kanseri riskini arttırabilir. Özellikle de melanom gibi daha ciddi kanser türlerine de yol açabilir.
• Cildin savunma mekanizmalarının zayıflaması: Cildi çevresel problemlere karşı daha savunmasız bir hale getirebilir.

UVB Işınları Ne İşe Yarar ve Cilt Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

UVB ışınları, güneş ışınlarının çok az bir kısmını oluşturmaktadır. Bu ışınlar cildin üst tabakasında etkilidir. Cildin güneşten korunmasında önemli bir rolü vardır. Sağlıklı kemik ve kas sistemine sahip olmak için de UVB ışınları gerekli görülür.

UVB ışınlarının cilt üzerindeki etkilerine bakacak olursak güneş yanıkları, cilt kanseri, göz kanseri gibi olumsuz durumlar görürüz.

UVB ışınları, ciltte yanıklara ve su toplanmalarına neden olur. Melanom, bazal hücreli karsinom gibi cilt kanserlerinin gelişiminde de UVB ışınlarının etkisinin olabileceğini söylemek mümkündür. UVB ışınına maruz kalma, zamanla görmeyi de etkiler. Katarakt gibi göz hasarlarının ilerleyen zamanlarda görülebileceği de dile getirilmektedir.

UVA ve UVB Işınlarının Arasındaki Temel Farklar

UVA ışınları daha uzun dalga boylarına sahiptir. UVB ışınları ise kısa dalga boylarına sahiptir. UVA ışınları cildin derin tabakalarına nüfuz etmektedir. UVB ışınları ise cildin üst tabakalarında etkin role sahiptir.

UVA ışınları ciltte derin ve kalıcı hasarlara yol açmaktadır. Yaşlanma belirtileri, kırışıklıklar, lekeler ve cilt kanseri riskinin artması durumlarında büyük rol oynamaktadır.  UVB ışınları ise güneş yanığı, kızarıklık gibi daha yüzeysel hasarlara yol açmaktadır.

UVA ışınları bulutların arasından ve camdan dahi geçebilir. UVB ışınları da genel olarak pencereler tarafından filtrelenebilir.

Güneş Yanıkları Üzerinde UVB’nin Rolü Nedir?

UVB ışınlarının güneş yanıkları üzerindeki rolü, birincil derecededir. UVB ışınları, cildin üst katmanına etki eder. İlk süreçte bronzlaşma, güneş yanıkları ve güneş lekelerine neden olurken etkisi uzun sürdüğünde ciddi problemlere yol açabilir. Fakat bu ışınlarının genellikle etkisi pek uzun değildir. Aynı zamanda UVB ışınları, cilt hücrelerinde DNA hasarına da yol açmaktadır. Hücre mutasyonlarına ve cilt kanseri riskinin artış göstermesine de yol açabilir.

Erken Cilt Yaşlanmasında UVA'nın Etkisi

UVA ışınları, erken cilt yaşlanmasında azımsanmayacak düzeyde bir etkiye sahiptir. Bu ışınlar, ozon tabakasından doğrudan geçer ve dünyaya ulaşır. Cildin alt katmanlarına nüfuz etmektedir.

Kolajen ve elastin liflerine zarar verir. UVA ışınları, cildin yapı taşları olan bu liflere zarar vererek cildin elastikiyetini kaybetmesine neden olur. Kırışıklıkların oluşmasına da yol açar. Melanin üretimini arttırır. Ciltte koyu lekelere sebebiyet verir.

UVA ve UVB'ye Karşı Güneş Koruması Nasıl Sağlanır?

UVA ve UVB’ ye karşı güneş koruması, öncelikle güneş kremi kullanımıyla sağlanır. Geniş spektrumlu güneş kremlerini tercih etmek, hem UVA hem de UVB ışınlarından korunmayı sağlar. Güneş kremini dışarıya çıkmadan 15 dakika önce cilde uygulayabilirsiniz. Her iki saatte bir de yenileyerek gözeneklerin tıkanmasının önüne geçebilirsiniz.

Güneş Kremi Seçerken UVA ve UVB Koruması Neden Önemlidir?

UVA ve UVB ışınları, cilde zarar verir. Bu zararı en aza indirgemek için de güneş kremi kullanmak önemlidir. Güneş kremi seçerken kremin, UVA ve UVB koruması kapsamında üretilmiş olduğundan emin olmak gerekir. Bu sayede cildin zarar görme durumunun önüne geçilir.

SPF ve PA Değerleri Ne Anlama Gelir?

SPF değeri, güneş yanığına karşı koruma sağlamaktadır. PA değeri ise erken yaşlanma, kırışıklıklar ve cilt kanseri gibi uzun süreli etkilere sahip olan problemlere karşı cildi korur.

UVA ve UVB'den Korunmak İçin Günlük Alışkanlıklar

UVA ve UVB ışınlarından korunmak için günlük hayatta mutlaka geniş spektrumlu güneş kremi kullanmak gerekir. Geniş spektrumlu güneş kremi kullanımı sayesinde cildiniz UVA ve UVB’ den gelebilecek zararları durumlara karşı koruma altına alınır.