Güneş Lekeleri Çocuklarda Görülür mü? Korunma Yöntemleri
Güneşin verdiği zararlar çocuk cildinde çok daha fazla hissedilebilir. Bu nedenle çocuklarda güneş lekesi gibi bir durum her daim ortaya çıkabilir. Bazı çocukların tenleri daha açıktır ve bu çocukların cildi güneşe karşı çok daha hassastır. Güneşin yaydığı zararlı UV ışınları, çocuk cildinde kahverengi küçük lekelere neden olabilir. Bu sebeple çocukların özellikle güneşe maruz kalan bölgeleri iyi korunmalıdır.
Güneş Lekesi Nedir?
Güneşin zararlı UV ışınlarına maruz kalan ciltte birtakım lekeler ortaya çıkar. Bu durum koyu renkli pigment birikimi olarak da anılabilir. Cilde rengini veren melanin, güneşe maruz kalan ciltte çok daha fazla aktif olur. Bu da yüz, kol, el, dekolte gibi güneşle doğrudan temasta bulunan bölgelerde leke şeklinde kendisini gösterir.
Çocuklarda Güneş Lekesi Oluşur mu?
Çocukların hassas cildi güneş lekesi oluşumuna daha müsaittir. UV ışınlarına karşı savunmasız kalan ciltte lekeler oluşur. Yanak, kol, burun gibi bölgelerde küçük kahverengi lekeler ortaya çıkar. Güneş koruması olmadan dışarı çıkmak, güneş altında uzun vakit geçirmek çocuklarda güneş lekesi oluşumunu tetikler. Bu sebeple hem dışarı çıkılacak saatlere hem de güneş korumasının tam olarak alındığına emin olunmalıdır. Yazın cilt bakımı rutinine mutlaka dikkat edilmelidir.
Risk Faktörleri ve Genetik Yatkınlık
Çocuk cildinde leke oluşumu bazı faktörlere ve genetik yatkınlıklara bağlı olarak ortaya çıkar. Bu faktörler:
- Güneş altında geçirilen zaman
- Hormonal değişimler
- Çocuğun yaşı
- Çocuğun cilt tipi
- Cilt travmaları ya da iltihaplar
- Bazı ilaçların yan etkileri
- Yanlış ürün kullanımı
- Yetersiz cilt bakımı
Bunların yanı sıra genetik yatkınlık da çocuklarda güneş lekesi oluşumunu tetikleyen bir unsurdur. Aile öyküsünde özellikle melazma ya da çil geçmişi var ise çocuklarda görülme olasılığı da yüksektir. Genetik faktörler ciltteki melanin üretiminde etkilidir. Ayrıca genetik mutasyonlar da ciltteki hassasiyeti artırabilir. Bu da cildi leke oluşumunu daha yatkın hale getirir.
Güneş Lekelerinden Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler
Güneşin cilt sağlığı üzerindeki potansiyel tehlikelerini ortadan kaldırmak ya da en aza indirmek için birtakım tedbirler alınabilir. Bu tedbirleri sıralamak gerekirse:
- Geniş spektrumlu güneş kremi kullanmak. (Dışarı çıkmadan en az yarım saat önce uygulanmalı)
- En az 30 SPF içeren bir güneş kremi kullanmak.
- Sonbahar ve kış aylarında da güneş kremi kullanımına devam etmek.
- Güneşin yoğun olduğu saatlerde dışarı çıkmamak ya da gölgede bulunmak.
- Yüzü, enseyi ve burnu da kapsayacak şekilde geniş kenarlı şapka giymek.
- Güneş gözlüğü kullanmak.
- Uzun kollu ya da paçalı giysiler giymek.
- Cildi düzenli olarak nemlendirmek.
Bu tedbirler sayesinde güneş lekesine karşı korunma sağlanabilir. Ancak koruma ve önlemlere karşın hala ciltte hassasiyet görülüyorsa mutlaka uzman bir hekime danışılmalıdır.
Doğru SPF Seçimi ve Kullanım Süresi
Doğru içeriklere sahip bir ürün ile UV kaynaklı cilt lekeleri sorunundan kurtulmak mümkündür. SPF (Sun Protection Factor) ürünün cildi güneşe karşı koruma kapasitesini ifade eder. Dolayısıyla bir güneş kremi satın alırken SPF değerini mutlaka kontrol etmek gerekir. Günlük kullanım için çoğu zaman SPF 30 yeterli olsa da yoğun güneş altında vakit geçirilecek ise SPF 50 değerinde bir ürün kullanmak daha doğru olacaktır.
SPF seçiminde cildin tipi ve hassasiyeti de göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin hassas ve açık tenler için 30 ya da 50 SPF idealdir. Ancak orta ya da koyu tenler için SPF 15 de yeterli olabilir. Bu tamamen ihtiyaçla ilgili bir durumdur. Kullanım süresi de tüm ürünlerde aynıdır ve dışarı çıkmadan 20-30 dakika kadar önce cildin güneşle temas edecek kısımlarına uygulanmalı, 2 saatte bir tekrarlanmalıdır.
Fiziksel Bariyerler: Şapka, Gözlük ve Gölgelik
Güneş kremi ya da güneş losyonu cildi güneşe karşı korumak için tek başına yeterli olmayabilir. Çocuk cildi güneş lekesi söz konusu olduğunda çok daha hassas bir yaklaşım gerektirir. Bu nedenle şapka, gözlük ve gölgelik gibi fiziksel bariyerlere de ihtiyaç duyulabilir. Geniş kenarlı şapkalar, UV korumalı kumaştan yapılmış giysiler, UV koruması sağlayan güneş gözlükleri, plajlar için şemsiye ve tente kullanımı önemlidir. Bu fiziksel bariyerler güneşin ortaya çıkarabileceği tahribatı en aza indirecektir.
Güneş Lekesi Oluşursa Ne Yapmalı?
Eğer ciltte güneş lekeleri görülüyorsa ara vermeden güneş koruma rutinlerine devam etmek gerekir. Bu sayede yeni lekelerin ortaya çıkması da engellenmiş olur. Bu süreçte leke açıcı içeriklere sahip ürünler kullanılabilir. C vitamini, niasinamid, azelik asit, retinol içerikler ciltteki leke oluşumunu engellemeye yardımcı olan cilt bariyerini destekleyen bileşenlerdir. Bu tip bileşenleri içeren ürünler kullanılabilir. Ancak bir hafifleme olmaz ise mutlaka uzman bir doktora danışmak gerekir.
Dermatologlar Ne Öneriyor?
Dermatologlar çocuklarda hiperpigmentasyon sorununa karşı güneş kremi ve fiziksel bariyer kullanımına ara vermeden devam edilmesini öneriyorlar. Bununla beraber güneşin yoğun olduğu saatlerden kaçınma, geniş spektrumlu ve en az SPF 30 içeren güneş kremi kullanımının da mevsim fark etmeksizin uygulanması gerektiğini dile getiriyorlar.